چه تغییراتی خودروی آفرود شما را بی همتا می کند؟

تلاش برای بهتر شدن

در این مقاله تغییراتی را که خودرو را برای عبور از سخت ترین جاده های آفرودی آماده می کنند، بررسی می کنیم. برای اینکه بفهمیم هر خودرویی به چه میزان برای شرایط سخت آفرود آماده است نیاز به یک ملاک مناسب برای سنجش و قضاوت داریم. ویژگی های زیادی برای خودروهای آفرود مطرح است ولی چهارده ویژگی پایه ای وجود دارد که داشتن و نداشتن آن ها تفاوت میان گیرکردن در جاده و یک گردش موفق را رقم می زند.

 

حداقل فاصله کف خودروی آفرود تا زمین (ground clearance)
اگر قصد گذر از جاده های خشن را دارید، لازم است که کف خودرو از جاده به اندازه کافی فاصله داشته باشد. اگر فاصله کف خودرو از جاده کم باشد، هنگام عبور از سنگ ها، صخره ها، تخته سنگ ها و کنده های درختان، احتمال دارد به کف خودرو آسیب جدی وارد شود.

استفاده از skidplate
حتی اگر فاصله کف خودرو با زمین مناسب باشد، سفرهای آفرود و به ویژه صخره نوردی، می تواند صدمات زیادی به خودرو وارد کند. به همین دلیل برای محافظت از کف خودرو استفاده از skid plate ها را توصیه می کنیم. Rock slider ها از rocker plane ها محافظت می کنند. Skid plate پمپ بنزین از شکستن اگزوز جلوگیری می کنند، و skid plate جعبه دنده باعث می شود مجبور نشوید پیاده به خانه برگردید. محافظت از دیفرانسیل ها، کارتر روغن (oil pan) و سایر قطعات آسیب پذیر زیر خودرو نیز ایده بسیار خوبی است.

زاویه های صعود، ایستایی و فرود
زاویه approach angle (صعود، حمله به شیب) بیان‌گر بیشترین شیبی است که خودرو می تواند از آن بالا رود بی آنکه سپر جلوی خودرو با زمین برخورد کند. زاویه breakover (ایستایی) نشان دهنده بیشترین شیب قله ای است که خودرو می تواند بدون گیر کردن کف خودرو به قله (high centering) از آن عبور کند. زاویه departure (فرود-فرار از شیب) بینان‌گر بیشترین شیبی است که خودرو می تواند بی آنکه سپر عقب با زمین برخورد کند، از شیب پایین بیاید.

زاویه های صعود و فرود تابعی از فاصله کف خودرو از زمین و همچنین overhang (فاصله نوک خودرو تا محل چرخ جلو، همچنین حدفاصل بین انتهای خودرو تا محل چرخ عقب را گویند.) هستند. اگر خودروی شما overhangهای کوتاهی داشته و کف خودرو دارای فاصله مناسبی از زمین باشد، زوایای صعود و فرود خوبی خواهید داشت که به شما اجازه می دهد از شیب های خیلی تند بالا رفته و پایین بیایید. زاویه ایستایی تابع فاصله خودرو از زمین و wheel base (فاصله بین مرکز چرخ های جلو و مرکز چرخ های عقب در خودرو) است. Wheel base کوتاه و فاصله مناسب کف خودرو از زمین به خودرو اجازه می دهد از تیز ترین قله ها عبور کند.

 

آزادی حرکت چرخ در راستای عمودی (wheel articulation)
در رانندگی آفرود نگه داشتن لاستیک روی سطح زمین نه تنها موجب ماکسیمم شدن چسبندگی با سطح می شود، بلکه موجب پایداری خودرو نیز می شود. بسیاری از رانندگان آفرود solid axle را به سیستم فنربندی و تعلیق مستقل ترجیح می دهند، زیرا موجب افزایش articulation می گردد، به ویژه اگر فنر تعادل (sway bar) وصل نباشد. اما برای مسابقات آفرود در بیابان، سیستم فنربندی و تعلیق مستقل سواری نرم تر و قابل قبول تر را به دلیل حالت غیر کشانی کمتر را به ارمغان می آورد.
گشتاور در دور پایین (low end torque)
گشتاور در دور پایین اجازه می دهد تا بدون نیاز به سیم کشی موتور هنگام عبور از موانع اندازه حرکت حفظ شود. با یک موتور گشتاور در دور پایین قوی با تماس نرم پدار می تواند از روی موانع بزرگ به راحتی عبور کرد به ویژه اگر از دنده های مناسب استفاده شود.

دنده

استفاده از گشتاور در دور پایین فوق العاده است، اما این دنده ها هستند که تفاوت اصلی را ایجاد می کنند. یک جعبه دنده کمکی (transfer case) در حالت low، گشتاور موتور را چند برابر کرده و عبور از موانع را بسیار ساده می کند. وقتی با یک دنده اول بسیار پایین (که به آن granny gear می گویند) کوپل شود، با یک دنده low می توانید از یک شیب تند، حتی بدون لمس پدال گاز عبور کرد. علاوه بر جعبه دنده کمکی low، دنده low در دیفرانسیل ها نیز ضروری است، به ویژه اگر از تایرهای بزرگ تر برای خودرو استفاده می کنید.

 

لاستیک ها
لاستیک هایی که به صورت معمول در خیابان استفاده می کنیم مناسب آفرود نیستند. لاستیک های All Terrain (چند منظوره) برای آفرود مناسب هستند. استفاده از لاستیک های مخصوص گل (mud terrain) حتی بهتر است. هرچه لاستیک دارای آج های عمیق تر، دیواره های محکم تر و ترکیب لاستیک مناسب تر برای جاده آفرود مورد نظر باشد، بهتر است. هر چه لاستیک ها بزرگ تر باشند بهتر است. هنگام ورود به آفرود باد لاستیک ها را کم کنید تا سطح تماس لاستیک ها با جاده افزایش یافته و چسبندگی لاستیک با سطح ماکسیمم گردد.

دیفرانسیل های قفل کننده (locking differentials)
بیشتر خودروها دیفرانسیل باز (open differential) دارند، یعنی بیشترین نیرو به چرخی وارد می شود که کمترین میزان چسبندگی را با سطح دارد. این رویه برای آفرود اصلا ایده آل نیست، زیرا در آفرود لازم داریم چرخی که بیشترین چسبندگی را دارد، بیشترین نیرو را بگیرد. راه های زیادی برای رساندن نیرو به چرخ با traction بیشتر وجود دارد. برای مثال در مکانیزم های کوپلینگ ویسکوز (viscous type coupling) زمانی که سرعت چرخ ها با یکدیگر تفاوت داشته باشد، یک مایع منبسط شونده گرم شده و دو چرخ یا محور را قفل می کند.

دیفرانیسل های قفل ترمز با کنترل کردن گیره های موجود در دیسک ترمز چرخ در حال گردش، نیرو را به به چرخی که چسبندگی (traction) بیشتری دارد منتقل می کنند. از قفل کننده های پنوماتیک (بادی) و مغناطیسی (solenoid) نیز استفاده می شود. که به آن ها به ترتیب قفل کننده هوا و قفل کننده الکتریکی نیز گفته می شود. این دو سیستم به طور فیزیکی دو چرخ یک محور را با هم قفل می کنند، به این ترتیب چرخ ها دارای نرخ یکسان بوده و گشتاور یکسانی دریافت می کنند.

 

بالا نصب کردن سیستم مکش هوای خودرو (air intake)
کشیده شدن هوا داخل موتور اتفاق بدی است. خیلی بد است. از آنجا که آب قابل فشرده شدن نیست، وارد شدن آب به سیلندر می تواند به میله های اتصال هنگامی که میله ها تلاش می کنند پیستون را فشار بدهند تا مایع را فشرده سازند، آسیب برساند. به این پدیده hydroblocking موتور گفته می شود. Hydroblocking ممکن است حتی در اثر عبور از یک چاله کم عمق نیز اتفاق بیوفتد. بنابراین باید سیستم مکش هوا را در جای بلندتری نصب کرد. بسیاری از علاقه مندان آفرود از snorkel که نوعی هواکش بلند است استفاده می کنند، با برخی از snorkelها حتی می توان در حالتی که خودرو کاملا در آب فرورفته باشد نیز رانندگی کرد. برای جلوگیری از hydroblock شدن خودرو، تکنیک های رانندگی نیز به اندازه بالا نصب کردن سیستم مکش هوا اهمیت دارد.

 

قوی و ستبر بودن
یکی از مزیت های محورهای ثابت (Solid axle) نسبت به محورهای مستقل (independent suspension) بزرگ تر و قوی تر بودن آن ها است. محورها به طور کلی فقط لوله های آهنی بزرگی هستند که جایگاه دیفرانسیل ها و نیم محورها (half shaft) هستن. محورهای مستقل دارای پلوس مفصلی (CV joint) با لایه های پلاستیکی است که می تواند پاره شده یا آسیب ببیند. بازوهای کنترل کننده نیز مستعد خم شدن و شکستن هستند و نیم محورها در معرض خطر هستند.
یک خودروی آفرود خوب می تواند دشواری ها و استرس بالای رانندگی آفرود را تحمل کند. به این معنا که خودرو دارای محورها(axle) ، میله ها(tie rod) ، ضربه گیرها (shock) ، دسته موتورهای (engine mount)سنگین و قوی باشد. داشتن یک رادیاتور و کولر خوب نیز کلیدی است، زیرا رانندگی در سرعت پایین، خیلی اثر ram air (این اثر با استفاده از فشار هوای دینامیک ناشی از حرکت خودرو کمک به کارایی و خنک کردن موتور می کندو) فراهم نمی کند.
دید خوب در رانندگی
بهتر است در سفرهای آفرود شخص دیگری را نیز همراه خود برای کمک و فرمان دادن ببرید. در شرایطی که همراه ندارید، تنها باید به دید خودروی خود اکتفا نمایید. داشتن دید با داشتن دید خوب می توان موانعی را که می تواند به خودروی شما آسیب بزند با موفقیت رد کنید.

یدک کشی (towing)

در رانندگی آفرود گیر کردن تقریبا اجتناب ناپذیر است. زمان گیر کردن خودرو لازم است یک محل امن و راحت در خودرو برای یدک کشی وجود داشته باشد. قلاب های مخصوص یدک کشی (tow hook) یا گیره تریلر (trailer hitches) برای یدک کشی عالی هستند، چون از طریق تسمه های نیرومند به محل های محکم خودرو متصل هستند. حتی اگر محل های اتصال خودرویتان برای یدک کشی محکم است، برای رضای خدا هنگام یدک کشی خودرو مواظب باشید و از طناب یدک کشی نایلونی استفاده کنید، نه زنجیر!

شاسی خودرو (frame)
بسیاری از طرفداران دو آتشه آفرود معتقدند که ظرفیت شاسی در خم شدن برای مطابقت پیدا کردن با محیط باعث می شود که خودروهای دارای بدنه بر شاسی (body-on-frame) در شرایط رانندگی آفرود بسیار سرسخت تر باشند. از آنجا که طراحی های بدنه یک تکه (unibody) فشار را روی تمام قسمت های خودرو پخش می کنند، به نظر می رسد که سریع تر ساییده شده و راحت تر ترک بردارند. در نهایت بستن درها کار دشواری می شود و دیگر لایه بدنه اندازه نخواهد بود.
یکی از نکات مثبت خودروهای دارای بدنه بر شاسی این است که یک مقدار انعطاف پذیری بین بدنه و شاسی وجود دارد. شاسی بیشتر استرس و فشار را جذب می کند تا بدنه در اثر گذر زمان ساییده نشود. علاوه براین خودروهای دارای بدنه بر شاسی راحت تر قابل تغییر هستند (برای مثال افزایش ارتفاع بدنه خودرو) و پس از هر گونه تصادف تعمیر کردن آن ها ساده تر است.
واقعیت این است که خودروهای دارای بدنه یک تکه (unibody) برای رانندگی آفرود می توانند به خوبی همتاهای بدنه بر شاسی باشند. در واقع بعضی از بهترین رانندگان آفرود از خودروهای دارای بدنه یک تکه استفاده می کنند. وزن سبک و ابعاد کوچک تر خودروهای unibody باعث چابکی آن ها می شود. کمتر بودن وزن آن ها نیز فشار و استرس روی بسیاری از اجزای خودرو را کاهش می دهد. فقظ در شرایط بسیار دشوار آفرود ممکن است مزایای خودروهای بدنه بر شاسی (body on frame) را احساس کرد، که حتی در این شرایط نیز می توان از تقویت کننده و سفت کننده (stiffener) استفاده کرد تا خودروی دارای بدنه یک تکه بتواند شرایط آفرودهای بسیار دشوار را نیز تحمل کند.

منبع: carnp.com